Những điều bạn cần phải biết về hợp đồng đại lý

Hiện nay, đại lý là hình thức kinh doanh được nhiều cá nhân, hộ gia đình lựa chọn.

Đại lý thương mại là một trong những hoạt động trung gian thương mại được quy định tại Luật thương mại 2005.

Vậy hợp đồng đại lý được pháp luật quy định như thế nào?

Sau đây, Luật Quang Huy xin cung cấp nội dung pháp lý đối với hợp đồng đại lý như sau:

1. Thế nào là hợp đồng đại lý?

Hợp đồng đại lý mang bản chất của một hợp đồng thông thường. Điều 385 Bộ luật dân sự có quy định như sau:

“Hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự”.

Điều 166 Luật thương mại 2005 quy định về đại lý thương mại như sau:

“Đại lý thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên giao đại lý và bên đại lý thoả thuận việc bên đại lý nhân danh chính mình mua, bán hàng hoá cho bên giao đại lý hoặc cung ứng dịch vụ của bên giao đại lý cho khách hàng để hưởng thù lao.”

Từ những quy định như trên chúng ta có thể đưa ra định nghĩa về hợp đồng đại lý:

Hợp đồng đại lý là sự thỏa thuận giữa bên giao đại lý và bên đại lý về việc bên đại lý nhân danh chính mình mua, bán hàng hóa cho bên giao đại lý hoặc cung ứng dịch vụ của bên giao đại lý cho khách hàng để hưởng thù lao.

Bên giao đại lý là thương nhân giao hàng hoá cho đại lý bán hoặc giao tiền mua hàng cho đại lý mua hoặc là thương nhân uỷ quyền thực hiện dịch vụ cho đại lý cung ứng dịch vụ.

Bên đại lý là thương nhân nhận hàng hoá để làm đại lý bán, nhận tiền mua hàng để làm đại lý mua hoặc là bên nhận uỷ quyền cung ứng dịch vụ.

2. Chủ thể của hợp đồng đại lý

Căn cứ Điều 167 Luật thương mại 2005 thì chủ thể trong hợp đồng đại lý phải là thương nhân.

“1. Bên giao đại lý là thương nhân giao hàng hoá cho đại lý bán hoặc giao tiền mua hàng cho đại lý mua hoặc là thương nhân uỷ quyền thực hiện dịch vụ cho đại lý cung ứng dịch vụ.

2. Bên đại lý là thương nhân nhận hàng hoá để làm đại lý bán, nhận tiền mua hàng để làm đại lý mua hoặc là bên nhận uỷ quyền cung ứng dịch vụ.”

Để trở thành thương nhân thì cá nhân hay tổ chức kinh tế phải tiến hành hoạt động thương mại.

Hoạt động thương mại phải diễn ra thương xuyên.

Cá nhân hay tổ chức đó phải tham gia vào hoạt động thương mại, tham gia vào các giao dịch thương mại, với tư cách là chủ thể pháp luật độc lập.

Cuối cùng, quan trọng nhất để trở thành thương nhân thì cá nhân, tổ chức kinh tế phải tiến hành đăng ký kinh doanh tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

3. Hình thức của hợp đồng

Hình thức của hợp đồng phải được lập thành văn bản hoặc hình thức khác có giá trị tương đương.

Về mặt pháp lý, hợp đồng bằng miệng và hợp đồng bằng văn bản có giá trị pháp lý ngang nhau.

Tuy nhiên, khi xảy ra tranh chấp, hợp đồng bằng văn bản sẽ có độ tin cậy và tính khách quan cao hơn so với hợp đồng miệng.

Vì thế Điều 168 Luật thương mại quy định hợp đồng đại lý bắt buộc phải được lập thành văn bản hoặc hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương.

“Hợp đồng đại lý phải được lập thành văn bản hoặc bằng hình thức khác có giá trị pháp lý tương đương”.

Hình thức khác có giá trị tương đương được quy định tại khoản 15 Điều 3 Luật thương mại 2005

“Các hình thức có giá trị tương đương văn bản bao gồm điện báo, telex, fax, thông điệp dữ liệu và các hình thức khác theo quy định của pháp luật.”

4. Nội dung của hợp đồng đại lý

Hợp đồng đại lý thường có những nội dung sau:

• Thời điểm giao kết
• Thông tin của hai bên giao kết
• Hình thức đại lý
• Quyền và nghĩa vụ của các bên
• Thời hạn đại lý
• Thù lao
• Cách thức thanh toán
• Bồi thường thiệt hại, phạt vi phạm
• Cơ quan giải quyết tranh chấp khi xảy ra tranh chấp phát sinh

Ngoài những nội dung cơ bản trên hai bên có thể thỏa thuận các nội dung khác để đảm bảo quyền lợi của mình sao cho nhưng thỏa thuận đó không trái với quy định pháp luật và đạo đức xã hội.

5. Mẫu hợp đồng đại lý

Hiện nay, không có văn bản pháp luật nào ghi nhận về mẫu hợp đồng đại lý.

Dưới đây, Luật Quang Huy sẽ giới thiệu cho bạn đọc mẫu hợp đồng đại lý theo quy định.

TẢI MẪU HỢP ĐỒNG ĐẠI LÝ

6. Một số lưu ý khi giao kết hợp đồng đại lý

Thứ nhất, quy định rõ ràng quyền và nghĩa vụ của các bên.

Ngoài các quy định của pháp luật các bên có thể quy định thêm các quy định khác sao cho các quy định này không trái quy định pháp luật.

Ví dụ để hạn chế việc bên giao đại lý đại lý cho cả đối thủ của bên giao đại lý thì bên giao đại lý có thể thêm điều khoản bên đại lý chỉ được đại diện cho bên giao đại lý….

Thứ hai, thỏa thuận về phạt vi phạm, bồi thường thiệt hại đề phòng trường hợp xảy ra vi phạm.

Thứ ba, thỏa thuận về lựa chọn cơ quan giải quyết khi xảy ra tranh chấp.

Thứ tư, thỏa thuận về thanh toán. Thanh toán một đợt hay nhiều đợt, thanh toán bằng phương thức nào và thời hạn thanh toán.

Thứ năm, thỏa thuận rõ ràng về hình thức đại lý, đại lý bao tiêu hay đại lý độc quyền hay tổng đại lý.

7. Quyền và nghĩa vụ của bên giao đại lý

7.1 Quyền của bên giao đại lý

Nếu các bên không có thỏa thuận khác thì bên giao đại lý có các quyền cơ bản sau:

• Sở hữu đối với hàng hoá hoặc tiền giao cho bên đại lý;
• Ấn định giá mua, giá bán hàng hoá, giá cung ứng dịch vụ đại lý cho khách hàng;
• Ấn định giá giao đại lý;
• Yêu cầu bên đại lý thực hiện biện pháp bảo đảm theo quy định của pháp luật;
• Yêu cầu bên đại lý thanh toán tiền hoặc giao hàng theo hợp đồng đại lý;
• Kiểm tra, giám sát việc thực hiện hợp đồng của bên đại lý.

7.2 Nghĩa vụ của bên giao đại lý

Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, bên giao đại lý có các nghĩa vụ sau đây:

• Hướng dẫn, cung cấp thông tin, tạo điều kiện cho bên đại lý thực hiện hợp đồng đại lý;
• Chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa của đại lý mua bán hàng hóa, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ;
• Trả thù lao và các chi phí hợp lý khác cho bên đại lý;
• Hoàn trả cho bên đại lý tài sản của bên đại lý dùng để bảo đảm (nếu có) khi kết thúc hợp đồng đại lý;
• Liên đới chịu trách nhiệm về hành vi vi phạm pháp luật của bên đại lý, nếu nguyên nhân của hành vi vi phạm pháp luật đó có một phần do lỗi của mình gây ra.

8. Quyền và nghĩa vụ của bên đại lý

8.1 Quyền của bên đại lý

Nếu các bên không có thỏa thuận khác thì bên đại lý có các quyền cơ bản sau:

• Giao kết hợp đồng đại lý với một hoặc nhiều bên giao đại lý, trừ trường hợp pháp luật có quy định cụ thể về việc bên đại lý chỉ được giao kết hợp đồng đại lý với một bên giao đại lý đối với một loại hàng hóa hoặc dịch vụ nhất định thì phải tuân thủ quy định của pháp luật đó.
• Yêu cầu bên giao đại lý giao hàng hoặc tiền theo hợp đồng đại lý; nhận lại tài sản dùng để bảo đảm (nếu có) khi kết thúc hợp đồng đại lý;
• Yêu cầu bên giao đại lý hướng dẫn, cung cấp thông tin và các điều kiện khác có liên quan để thực hiện hợp đồng đại lý;
• Quyết định giá bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho khách hàng đối với đại lý bao tiêu;
• Hưởng thù lao, các quyền và lợi ích hợp pháp khác do hoạt động đại lý mang lại.

8.2 Nghĩa vụ của bên đại lý

Trừ trường hợp có thỏa thuận khác, bên đại lý có các nghĩa vụ sau đây:

• Mua, bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ cho khách hàng theo giá hàng hóa, giá cung ứng dịch vụ do bên giao đại lý ấn định;
• Thực hiện đúng các thỏa thuận về giao nhận tiền, hàng với bên giao đại lý;
• Thực hiện các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự theo quy định của pháp luật;
• Thanh toán cho bên giao đại lý tiền bán hàng đối với đại lý bán; giao hàng mua đối với đại lý mua; tiền cung ứng dịch vụ đối với đại lý cung ứng dịch vụ;
• Bảo quản hàng hoá sau khi nhận đối với đại lý bán hoặc trước khi giao đối với đại lý mua; liên đới chịu trách nhiệm về chất lượng hàng hóa của đại lý mua bán hàng hóa, chất lượng dịch vụ của đại lý cung ứng dịch vụ trong trường hợp có lỗi do mình gây ra;
• Chịu sự kiểm tra, giám sát của bên giao đại lý và báo cáo tình hình hoạt động đại lý với bên giao đại lý.

9. Cơ sở pháp lý

• Bộ luật dân sự 2015
• Luật thương mại 2005

Trên đây là toàn bộ hướng dẫn về hợp đồng đại lý theo quy định của pháp luật hiện hành.

Nếu có thắc mắc cần được giải đáp hoặc mong muốn trợ giúp bạn có thể kết nối tới Tổng đài tư vấn luật dân sự qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để được tư vấn trực tiếp.

Trân trọng./.