Chế độ thai sản của lao động nữ khi con chết sau sinh

Chào luật sư, tôi đang có thắc mắc về chế độ thai sản, cụ thể là chế độ thai sản trong trường hợp con chết sau khi sinh thì hưởng những chế độ nghỉ cũng như hưởng tiền bảo hiểm xã hội như thế nào?

Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi tới Luật Quang Huy Việt Nam. Căn cứ theo quy định của pháp luật, chúng tôi xin tư vấn Chế độ thai sản cho lao động nữ trong trường hợp con chết sau khi sinh như sau

1. Điều kiện hưởng chế độ thai sản của lao động nữ khi con chết sau sinh

Theo Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 quy định về Điều kiện hưởng chế độ thai sản, người lao động sẽ được hưởng đầy đủ chế độ thai sản khi đáp ứng các điều kiện sau:

1. Người lao động được hưởng chế độ thai sản khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Lao động nữ mang thai;

b) Lao động nữ sinh con;

c) Lao động nữ mang thai hộ và người mẹ nhờ mang thai hộ;

d) Người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi;

đ) Lao động nữ đặt vòng tránh thai, người lao động thực hiện biện pháp triệt sản;

e) Lao động nam đang đóng bảo hiểm xã hội có vợ sinh con.

2. Người lao động quy định tại các điểm b, c và d khoản 1 Điều này phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi.

Như vậy, điều kiện để lao động nữ được hưởng đầy đủ chế độ thai sản khi sinh con đó là phải đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 6 tháng trở lên trong khoảng thời gian 12 tháng trước khi sinh con hoặc nhận con nuôi.

2. Thời gian nghỉ chế độ thai sản của lao động nữ khi con chết sau sinh

Theo khoản 3 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội 2014:

Trường hợp sau khi sinh con, nếu con dưới 02 tháng tuổi bị chết thì mẹ được nghỉ việc 04 tháng tính từ ngày sinh con; nếu con từ 02 tháng tuổi trở lên bị chết thì mẹ được nghỉ việc 02 tháng tính từ ngày con chết, nhưng thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không vượt quá thời gian quy định tại khoản 1 Điều này; thời gian này không tính vào thời gian nghỉ việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động.

Như vậy, đối với lao động nữ đủ điều kiện được hưởng chế độ thai sản ở trên, sẽ được hưởng chế độ nghỉ thai sản khi con chết như sau:

• Trường hợp con dưới 2 tháng tuổi bị chết: mẹ sẽ được nghỉ 04 tháng tính từ ngày sinh con.
• Trường hợp con từ đủ 2 tháng tuổi trở lên bị chết: mẹ sẽ được nghỉ việc 02 tháng kể từ ngày con chết nhưng không được vượt quá thời gian nghỉ thai sản quy định tại khoản 1 Điều 34, tức thời gian nghỉ trước và sau khi sinh con không quá 06 tháng (trường hợp lao động nữ sinh đôi trở lên thì tính từ con thứ hai trở đi, cứ mỗi con, thời gian nghỉ tối đa được tính thêm 01 tháng).

Ngoài ra, theo khoản 3 Điều 10 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH:

Trường hợp tất cả các thai đều bị chết sau khi sinh thì thời gian được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản được thực hiện theo quy định tại khoản 3 Điều 34 của Luật bảo hiểm xã hội, áp dụng đối với con chết sau cùng.

Như vậy, đối với trường hợp lao động nữ sinh nhiều con trong cùng một lần sinh mà tất cả các thai đều bị chết sau khi sinh thì thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản của người đó được tính theo khoản 3 Điều 34 đã phân tích nói trên áp dụng cho người con chết cuối cùng.

Thời gian nghỉ khi con chết sau sinh

Ví dụ: Chị A đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản theo Điều 31 Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Chị A mang thai đôi vào tháng 03/2019 và tháng 12/2019 dự sinh con. Do là mang thai đôi nên số tháng nghỉ thai sản chị A được hưởng là 07 tháng. Chị A nghỉ chế độ thai sản từ tháng 10/2019 (khoảng thời gian nghỉ thai sản trước sinh không được quá 02 tháng).

Như vậy chị A sẽ được nghỉ 07 tháng kể từ tháng 10/2019 tức đến tháng 05/2020. Ngày 10/11/2019 chị A sinh con. Một trong hai đứa con của chị A bị chết khi chưa đủ 02 tháng tuổi nên chị A được nghỉ 04 tháng kể từ ngày sinh con (ngày 10/11/2019) tức khoảng tháng 03/2020.

Tuy nhiên vì chị A sinh đôi nên thời gian nghỉ của chị được cộng thêm 1 tháng và thời gian nghỉ thai sản của chị A đến tháng 05/2020 mới kết thúc nên chị A vẫn được nghỉ đến tháng 05/2020.

Cùng ví dụ trên giả sử xảy ra các trường hợp như sau:

• Trường hợp 1: Tháng 02/2020, đứa con còn lại của chị A bị chết (trường hợp này là 03 tháng tuổi lớn hơn 02 tháng tuổi). Theo khoản 3 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội thì chị A sẽ được nghỉ 02 tháng kể từ ngày con bị chết (tháng 02/2020) tức đến tháng 04/2020. Do lần này con chị A bị chết hết nên thời gian nghỉ của chị A tính theo người con cuối cùng theo khoản 3 Điều 10 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH tức đến tháng 04/2020.
• Trường hợp 2: Tháng 04/2020, đứa con còn lại của chị A bị chết (trường hợp này là 05 tháng tuổi lớn hơn 02 tháng tuổi). Theo khoản 3 Điều 34 Luật Bảo hiểm xã hội thì chị A sẽ được nghỉ 02 tháng kể từ ngày con bị chết (tháng 04/2020) tức đến tháng 06/2020. Nhưng cũng theo khoản 3 Điều 34 thì thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản không được vượt quá 07 tháng tức không được quá tháng 05/2020. Nên trong trường hợp này chị A chỉ được nghỉ đến tháng 05/2020.

3. Mức hưởng chế độ thai sản của lao động nữ khi con chết sau sinh

3.1 Mức hưởng chế độ thai sản

Điểm a khoản 1 Điều 39 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định về Mức hưởng chế độ thai sản như sau:

Người lao động hưởng chế độ thai sản theo quy định tại các Điều 32, 33, 34, 35, 36 và 37 của Luật này thì mức hưởng chế độ thai sản được tính như sau: a) Mức hưởng một tháng bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản. Trường hợp người lao động đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 06 tháng thì mức hưởng chế độ thai sản theo quy định tại Điều 32, Điều 33, các khoản 2, 4, 5 và 6 Điều 34, Điều 37 của Luật này là mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng bảo hiểm xã hội.

Như vậy, do vấn đề con chết sau khi sinh thuộc khoản 3 Điều 34 nên để được hưởng mức hưởng chế độ thai sản theo Điều 39 vừa nêu thì lao động nữ phải đóng bảo hiểm xã hội đủ 06 tháng trước khi sinh.

Đồng thời, mức hưởng sẽ bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.

Ví dụ: Bình quân tiền lương đóng bảo hiểm xã hội của 06 tháng trước khi sinh của chị A là 6.000.000 đồng. Chị A mang thai đơn từ tháng 02/2019. Chị A bắt đầu nghỉ thai sản từ tháng 10/2019. Do chị A mang thai đơn nên thời gian nghỉ thai sản của chị A là 06 tháng kể từ ngày bắt đầu từ tháng 10/2019 tức đến tháng 04/2019. Đến tháng 11/2019 chị A sinh con và đến tháng 12/2019 con chị A chết.

Do con chưa đủ 02 tháng tuổi chết nên chị A được nghỉ 04 tháng kể từ ngày sinh con, tức chị A được nghỉ đến tháng 03/2019. Như vậy, tổng số tháng chị A nghỉ là 05 tháng. Theo đó, số tiền chị A được bảo hiểm xã hội chi trả là: 6.000.000 đồng x 100% x 05 tháng = 30.000.000 đồng

3.2 Trợ cấp một lần sau khi sinh

Ngoài mức hưởng chế độ thai sản quy định như trên, lao động nữ sinh con mà con chết sau khi sinh còn được hưởng trợ cấp một lần theo Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014:

“Lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi. Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia bảo hiểm xã hội thì cha được trợ cấp một lần bằng 02 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con”.

Tức ngoài mức hưởng hàng tháng thì lao động nữ còn được hưởng trợ cấp một lần khi sinh con bằng 02 lần mức lương cơ sở (tại tháng lao động nữ sinh con). Xét theo ví dụ trên thì ngoài 30 triệu đồng thì chị A còn được hưởng trợ cấp một lần như sau: 02 x 1,49 triệu đồng (mức lương cơ sở từ tháng 07/2019) = 2,98 triệu đồng.

Ngoài ra, theo điểm a khoản 2 Công văn 3432/LĐTBXH-BHXH:

“Lao động nữ mang thai đôi trở lên mà khi sinh nếu có con bị chết hoặc chết lưu hoặc tất cả các con đều bị chết thì trợ cấp một lần khi sinh con theo quy định tại Điều 38 của Luật bảo hiểm xã hội được tính theo số con được sinh ra, bao gồm cả con bị chết hoặc chết lưu”.

Theo đó, trường hợp lao động nữ mang thai sinh đôi trở lên nếu có con bị chết hoặc chết lưu thì sẽ được hưởng trợ cấp một lần khi sinh con theo Điều 38 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như đã phân tích ở trên và được tính theo số con sinh ra bao gồm cả con bị chết hoặc chết lưu.

Ví dụ: Tháng 08/2019 chị A sinh đôi mà cả hai con sinh ra đều chết 01 tháng sau khi sinh; mức trợ cấp một lần khi sinh con chị A được hưởng là: 02 x 1.490.000 đồng x 02 con = 5.960.000 đồng.

4. Hồ sơ, thủ tục hưởng chế độ thai sản cho lao động nữ khi con chết sau sinh

4.1 Hồ sơ hưởng chế độ thai sản

Hồ sơ hưởng chế độ thai sản cho lao động nữ khi con chết sau sinh quy định tại khoản 1 Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như sau:

• Bản sao giấy khai sinh hoặc bản sao giấy chứng sinh của con;
• Bản sao giấy chứng tử của con trong trường hợp con chết, bản sao giấy chứng tử của mẹ trong trường hợp sau khi sinh con mà mẹ chết;
• Giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về tình trạng người mẹ sau khi sinh con mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con;
• Trích sao hồ sơ bệnh án hoặc giấy ra viện của người mẹ trong trường hợp con chết sau khi sinh mà chưa được cấp giấy chứng sinh;

• Giấy xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền về việc lao động nữ phải nghỉ việc để dưỡng thai đối với trường hợp phải nghỉ để dưỡng thai.

4.2 Thủ tục hưởng chế độ thai sản

Thủ tục hưởng chế độ thai sản cho lao động nữ khi con chết sau sinh quy định tại khoản 1 Điều 102 Luật Bảo hiểm xã hội 2014 như sau:

• Trong thời hạn 45 ngày kể từ ngày trở lại làm việc, người lao động có trách nhiệm nộp hồ sơ cho người sử dụng lao động.
• Trường hợp người lao động thôi việc trước thời điểm sinh con, nhận nuôi con nuôi thì nộp hồ sơ quy định tại khoản 1 và khoản 3 Điều 101 của Luật này và xuất trình sổ bảo hiểm xã hội cho cơ quan bảo hiểm xã hội.

5. Cơ sở pháp lý

• Luật Bảo hiểm xã hội 2014
• Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội bắt buộc
• Công văn 3432/LĐTBXH-BHXH năm 2016 thực hiện chế độ bảo hiểm xã hội theo Luật bảo hiểm xã hội năm 2014

Trên đây là toàn bộ câu trả lời của chúng tôi về vấn đề chế độ thai sản của lao động nữ khi con chết sau sinh.

Nếu nội dung tư vấn còn chưa rõ, có nội dung gây hiểu nhầm hoặc có thắc mắc cần tư vấn cụ thể hơn, bạn có thể kết nối tới Tổng đài tư vấn luật bảo hiểm xã hội qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để được tư vấn trực tiếp.

Trân trọng./.