Thông đồng, bao che cho người nộp thuế có thể phạt tù 20 năm

Hiện nay hành vi thông đồng, bao che cho người nộp thuế đang được quy định tại Điều 223 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.

Vậy mức phạt cụ thể đối với hành vi này đang được quy định trong luật như thế nào? Các yếu tố cấu thành tội phạm quy định ra sao?

Mong rằng bài viết dưới đây của Luật Quang Huy sẽ giải đáp cho các bạn đọc những vướng mắc về trách nhiệm hình sự của tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế theo quy định pháp luật.

1. Điều 223 Bộ luật Hình sự quy định về tội gì?

Điều 223 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định về Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng.

Đây là tội phạm nằm trong nhóm tội các tội phạm khác xâm phạm trật tự quản lý kinh tế quy định tại Mục 3 Chương XVIII Bộ luật Hình sự.

2. Thế nào được coi là thông đồng, bao che cho người nộp thuế?

Thông đồng, bao che cho người nộp thuế là khi một người là người có chức vụ quyền hạn trong cơ quan quản lý thuế lạm dụng chức vụ quyền hạn của mình để:

• Miễn thuế, giảm thuế, xóa nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt, hoàn thuế, xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ nộp thuế của người nộp thuế không đúng quy định của pháp luật.
• Hoặc xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế không đúng quy định.

Hành vi thông đồng, bao che này được thực hiện giữa người có chức vụ, quyền hạn với người nộp thuế, gây thất thoát tiền thuế nộp vào ngân sách Nhà nước.

3. Hình phạt cho tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng

Việc xác định hình phạt cụ thể đối với hành vi thông đồng, bao che cho người nộp thuế phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội với xã hội.

Hiện nay hình phạt của tội này được quy định tại Điều 223 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017 cụ thể như sau:

3.1 Hình phạt chính

Hình phạt chính đối với tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng có 02 hình thức:

• Phạt cải tạo không giam giữ.
• Phạt tù có thời hạn.

Các khung hình phạt được quy định cụ thể như sau:

3.1.1 Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm

Người phạm tội có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm trong các trường hợp:

• Người phạm tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong các hành vi sau đây, làm thất thoát tiền thuế phải nộp từ 100 triệu đồng đến dưới 300 triệu đồng:

• Tự ý thực hiện việc miễn thuế, giảm thuế, xóa nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt, hoàn thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và các quy định pháp luật về thuế khác.
• Xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và quy định khác của pháp luật về thuế.

• Hoặc số tiền thuế bị thất thoát chưa đến 100 triệu đồng nhưng trước đó người phạm tội đã từng bị xử lý kỷ luật trong cơ quan về những hành vi gây thất thoát thuế kể trên mà vẫn còn vi phạm.

Với trường hợp người phạm tội là người có quyền hạn chức vụ mà trước đó đã xử lý kỷ luật mà vẫn còn có hành vi thông đồng, bao che làm thất thoát tiền thuế chứng tỏ người phạm tội không có sự hối cải dù đã bị xử lý về hành vi của mình nên dù giá trị tài sản dưới 100 triệu thì vẫn bị xử lý hình sự theo khung hình phạt này.

3.1.2 Phạt tù từ 03 năm đến 12 năm

Người phạm tội bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm trong trường hợp:

• Vì vụ lợi.

Người phạm tội đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình, lạm dụng quyền hạn để thông đồng, bao che cho người nộp thuế nhằm đạt được lợi ích vật chất hoặc lợi ích phi vật chất không chính đáng cho mình hoặc cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khác.

• Có tổ chức.

Tức là hành vi bao che, thông đồng với người nộp thuế đã được người phạm tội lên kế hoạch, chuẩn bị kỹ lưỡng, việc phạm tội có thể được thực hiện theo nhóm nhiều người đã được bàn bạc, phân công công việc cụ thể với nhau.

• Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt.

Đây là trường hợp người phạm tội trong quá trình làm thông đồng, bao che cho người nộp thuế đã dùng thủ đoạn xảo quyệt như là các sản phẩm công nghệ cao, dùng các mánh khoé, cách thức gian dối, thâm hiểm nhằm che dấu, trốn tránh việc kiểm soát, quản lý tài sản của Nhà nước, khiến người khác khó mà lường thấy được để đề phòng hoặc ngăn chặn hành vi phạm pháp, đồng thời gây khó khăn trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm.

• Số tiền thuế bị thất thoát từ 300 triệu đồng đến dưới 01 tỷ đồng.

3.1.3 Phạt tù từ 10 năm đến 20 năm

Người phạm tội có thể bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm trong trường hợp gây thất thoát số tiền thuế là 01 tỷ đồng trở lên.

Có thể thấy số tiền thuế người phạm tội gây thiệt hại cho Nhà nước là căn cứ chính để xác định khung hình phạt đối với tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng. Số tiền thuế thất thoát càng lớn, mức hình phạt của người phạm tội càng cao.

Các yếu tố người phạm tội thực hiện trong quá trình phạm tội như là không tự giác hối cải dù đã bị xử lý kỷ luật về hành vi bao che, thông đồng cho người nộp thuế, dùng thủ đoạn gian xảo, hoặc dùng tiền thuế vào mục đích vụ lợi bất hợp pháp cũng là những yếu tố được xét đến khi xác định khung hình phạt của tội phạm này.

3.2 Hình phạt bổ sung

Ngoài hình phạt chính thì người phạm tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng còn có thể phải chấp hành 2 hình phạt bổ sung là:

• Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định trong khoảng thời gian từ 01 năm đến 05 năm.
• Bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Có thể thấy Bộ luật Hình sự hiện nay đã có chế tài xử phạt rất nghiêm khắc đối với hành vi thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng.

Tuy nhiên để xác định hình phạt chính xác còn cần phải căn cứ vào các yếu tố khác của vụ án như các tình tiết tăng nặng, hoặc tình tiết giảm nhẹ của người phạm tội.

Nếu bạn thuộc trường hợp áp dụng mức khung hình phạt cao vẫn có thể được giảm nhẹ hơn nếu chủ động khắc phục hậu quả hoặc thêm nhiều tình tiết giảm nhẹ khác tuỳ vụ án. Hoặc nếu bạn có những tình tiết tăng nặng theo Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, bạn có thể phải chịu hình phạt cao nhất trong khung hình phạt trên.

Do vậy, để có thể xác định các tình tiết giảm nhẹ, hoặc các tình tiết có lợi khác để giảm bớt hình phạt bạn nên tìm đến những văn phòng luật sư hay công ty luật uy tín hoặc những Luật sư có kinh nghiệm dày dặn để thực hiện hỗ trợ, bào chữa.

Như tại Luật Quang Huy của chúng tôi, các Luật sư đều là những người có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực giải quyết các vụ án hình sự.

Để được hỗ trợ nhanh nhất, bạn có thể liên hệ cho chúng tôi qua Tổng đài 19006588.

4. Cấu thành tội phạm cho tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng

4.1 Chủ thể tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng

Chủ thể của tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng là chủ thể đặc biệt.

Chỉ có những người có chức vụ, quyền hạn trong việc thực hiện các chính sách thuế mới có khả năng thực hiện hành vi thông đồng, bao che cho người nộp thuế, gây thất thoát tiền thuế phải nộp vào ngân sách nhà nước.

4.2 Khách thể tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng

Khách thể của tội phạm thông đồng, bao che cho người nộp thuế là trật tự quản lý kinh tế trong lĩnh vực thuế.

Tội phạm này xâm phạm đến trật tự quản lý và các quy định quản lý thuế của Nhà nước, gây, ảnh hưởng không nhỏ đến ngân sách quốc gia.

Ngoài ra, tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng còn làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cơ quan thuế, ảnh hưởng đến uy tín, hình ảnh của Nhà nước trong mắt nhân dân.

4.3 Mặt chủ quan tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng

Tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng được thực hiện với lỗi cố ý.

Người phạm tội nhận thức được hành vi của mình gây thiệt hại, thất thoát thuế của Nhà nước nhưng vẫn cố ý bao che, thông đồng với người nộp thuế để thực hiện hành vi phạm tội.

Động cơ, mục đích của việc phạm tội không phải là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội phạm. Dù là động cơ, mục đích vì vụ lợi cá nhân hay mối quan hệ cá nhân giữa người phạm tội và người nộp thuế, hay những động cơ, mục đích khác người phạm tội vẫn có thể bị truy cứu hình sự như thường nếu có đủ yếu tố cấu thành tội phạm.

4.4 Mặt khách quan tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng

4.4.1 Hành vi khách quan

Hành vi khách quan của người phạm tội trong trường hợp bao che, thông đồng với người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng thể hiện qua 2 hành vi chính:

• Tự ý thực hiện việc miễn thuế, giảm thuế, xóa nợ tiền thuế, xóa nợ tiền phạt, hoàn thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và các quy định pháp luật về thuế khác.
• Xác nhận việc thực hiện nghĩa vụ thuế của người nộp thuế không đúng quy định của Luật Quản lý thuế và quy định khác của pháp luật về thuế.

Ví dụ: A là người có mức thu nhập phải nộp thuế thu nhập cá nhân, và thời hạn nộp thuế năm 2020 cho Nhà nước trước ngày 31/12/2020, nhưng do có quen biết với B là cán bộ thuế, B đã xác nhận cho A là đã nộp thuế mặc dù A không hề đóng tiền vào ngân sách nhà nước. Hành vi của B với A chính là hành vi thông đồng bao, bao che cho người nộp thuế.

Các chính sách về thuế hiện nay được quy định tại Luật Quản lý thuế năm 2019, các luật thuế cụ thể cho từng loại thuế (Luật Thuế thu nhập cá nhân năm 2007, sửa đổi, bổ sung 2014; Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2008…) và các văn bản hướng dẫn thực hiện các luật này.

Hành vi khách quan của tội phạm thông đồng, bao che cho người nộp thuế là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn trong việc thực hiện các chính sách về quản lý thuế của nhà nước tức là những người này phải là người nắm rõ các quy định về quản lý thuế nhưng đã cố ý làm trái các quy định của pháp luật, gây thất thoát nguồn thuế nộp vào ngân sách Nhà nước.

4.4.2 Hậu quả

Hậu quả, thiệt hại là yếu tố bắt buộc trong cấu thành tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng.

Người phạm tội chỉ có thể bị truy cứu trách nhiệm nếu hành vi phạm tội gây thiệt hại cho ngân sách nhà nước từ 100 triệu đồng trở lên, hoặc gây thiệt hại dưới 100 triệu đồng nhưng người phạm tội đã bị xử lý kỷ luật về vấn đề bao che, thông đồng với người nộp thuế mà còn vi phạm.

Hậu quả được thể hiện thông qua số tiền thuế phải nộp vào ngân sách Nhà nước bị thất thoát. Tội phạm hoàn thành khi tiền thuế bị thất thoát, không có khả năng thu hồi. Nếu người phạm tội lập hồ sơ thuế như là miễn, giảm, xóa nợ tiền thuế, hoàn thuế không đúng nhưng người nộp thuế vẫn nộp đủ số tiền thuế, tiền vẫn vào ngân sách nhà nước thì không cấu thành tội phạm.

Ví dụ: nếu cán bộ thuế lập hồ sơ miễn thuế sai 500 triệu đồng, nhưng người nộp thuế vẫn nộp thuế vào ngân sách nhà nước thì không có hậu quả thiệt hại xảy ra. Nhưng nếu người nộp thuế được biết và dựa vào đó để kê khai thuế và được hoàn số thuế đã nộp thì khoản thuế đã được hoàn xác định là hậu quả thất thoát tiền thuế.

Để xác định chính xác một vụ việc có phải truy cứu trách nhiệm hình sự hay không, bạn phải xem xét kỹ các dấu hiệu cấu thành tội phạm.

Nếu không có đủ các yếu tố cấu thành tội phạm nêu trên sẽ không bị truy cứu về tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng theo Điều 223 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Nếu cần tư vấn để biết trường hợp của bạn hay người thân của bạn có đủ yếu tố cấu thành tội thông đồng, bao che cho người nộp thuế gây hậu quả nghiêm trọng hay không, bạn cũng có thể liên hệ cho chúng tôi qua Tổng đài 19006588.

5. Cơ sở pháp lý

• Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.
• Luật Quản lý thuế năm 2019.

Nội dung bài viết trên đây là toàn bộ thông tin liên quan đến vấn đề thông đồng, bao che cho người nộp thuế theo quy định tại Điều 223 Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.

Nếu bài viết chưa cung cấp đầy đủ được thông tin theo nhu cầu cho bạn hoặc bạn còn những thắc mắc có liên quan đến vấn đề này, đừng ngần ngại, hãy liên hệ trực tiếp tới Tổng đài tư vấn luật Hình sự trực tuyến qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy.

Với vai trò là một công ty có kinh nghiệm là Luật sư biện hộ cho nhiều vụ án Hình sự trong cả nước Luật Quang Huy luôn luôn sẵn sàng hỗ trợ cho bạn.

Trân trọng!