Có được tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện khi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp không?

Chào luật sư! Xin luật sư giải đáp giúp cho tôi về vấn đề này! Tôi vừa hưởng trợ cấp thất nghiệp được 02 tháng. Nay tôi muốn đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện để sau này khi đủ tuổi, tôi đủ điều kiện hưởng lương hưu, mức hưởng cũng cao hơn nữa. Vậy, thưa luật sư, tôi có thể đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện luôn được không nhỉ?

Chào bạn, cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đến Luật Quang Huy! Về vấn đề đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện khi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp mà bạn thắc mắc, dựa trên các quy định của pháp luật, chúng tôi xin được giải đáp như sau:

Theo quy định của pháp luật hiện hành, các vấn đề, chế độ của bảo hiểm xã hội bắt buộc và BHXH tự nguyện được điều chỉnh bởi Luật Bảo hiểm xã hội 2014. Trong khi đó, quỹ bảo hiểm thất nghiệp điều chỉnh vấn đề về đóng bảo hiểm thất nghiệp, hưởng trợ cấp thất nghiệp theo quy định của Luật Việc làm 2013.

1. Đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Theo quy định của Luật BHXH 2014, đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được quy định tại Khoản 1 Điều 2 như sau:

1. Người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm:

a) Người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng, kể cả hợp đồng lao động được ký kết giữa người sử dụng lao động với người đại diện theo pháp luật của người dưới 15 tuổi theo quy định của pháp luật về lao động;

b) Người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 03 tháng;

c) Cán bộ, công chức, viên chức;

d) Công nhân quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu;

…

Đồng thời, pháp luật bảo hiểm xã hội cũng quy định về đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện như sau:

4. Người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện là công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng quy định tại khoản 1 Điều này.

Như vậy, đối tượng tham gia BHXH tự nguyện là công dân Việt Nam đủ 15 tuổi trở lên và đang không tham gia BHXH bắt buộc dưới mọi hình thức.

2. Đối tượng hưởng trợ cấp thất nghiệp

Theo quy định của Luật Việc làm 2013, người lao động là đối tượng hưởng trợ cấp thất nghiệp khi đáp ứng đủ các điều kiện sau:

• Đang tham gia bảo hiểm thất nghiệp;
• Chấm dứt HĐLĐ, HĐLV theo đúng quy định của pháp luật (trừ trường hợp đơn phương chấm dứt HĐLĐ, HĐLV trái pháp luật; hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hàng tháng);
• Đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong vòng 24 tháng (HĐLĐ không xác định thời hạn, xác định thời hạn); từ đủ 12 tháng trở lên trong vòng 36 tháng (HĐLĐ mùa vụ hoặc theo công việc nhất định từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng);
• Nộp đầy đủ hồ sơ theo quy định của Luật việc làm lên Trung tâm dịch vụ việc;
• Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp đủ hồ sơ.

Khi đáp ứng đầy đủ điều kiện theo quy định pháp luật, người lao động sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp do cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện chi trả.

3. Căn cứ tạm dừng, chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp

Căn cứ Điều 53 Luật Việc làm 2013, dựa vào các căn cứ sau, người lao động bị tạm dừng, chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp:

1. Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp bị tạm dừng hưởng trợ cấp thất nghiệp khi không thông báo về việc tìm kiếm việc làm hằng tháng theo quy định tại Điều 52 của Luật này….

3. Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp bị chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp trong các trường hợp sau đây:

a) Hết thời hạn hưởng trợ cấp thất nghiệp;

b) Tìm được việc làm;

c) Thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ công an;

d) Hưởng lương hưu hằng tháng;

đ) Sau 02 lần từ chối nhận việc làm do trung tâm dịch vụ việc làm nơi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp giới thiệu mà không có lý do chính đáng;

e) Không thực hiện thông báo tìm kiếm việc làm hằng tháng theo quy định tại Điều 52 của Luật này trong 03 tháng liên tục;

g) Ra nước ngoài để định cư, đi lao động ở nước ngoài theo hợp đồng;

h) Đi học tập có thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên;

i) Bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi vi phạm pháp luật bảo hiểm thất nghiệp;

k) Chết;

l) Chấp hành quyết định áp dụng biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, cơ sở giáo dục bắt buộc, cơ sở cai nghiện bắt buộc;

m) Bị tòa án tuyên bố mất tích;

n) Bị tạm giam; chấp hành hình phạt tù.

Căn cứ vào trường hợp tạm dừng, chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, việc tham gia đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện không phải căn cứ để tạm dừng hay chấm dứt quá trình hưởng trợ cấp thất nghiệp.

4. Đang hưởng trợ cấp thất nghiệp có được tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện hay không?

Căn cứ theo các quy định của pháp luật bảo hiểm về bảo hiểm xã hội và bảo hiểm thất nghiệp, có thể thấy rằng quỹ bảo hiểm xã hội và quỹ bảo hiểm thất nghiệp là hai quỹ hoàn toàn độc lập với nhau. Theo đó, quỹ bảo hiểm thất nghiệp thực hiện chi trả đối với trợ cấp thất nghiệp, còn quỹ bảo hiểm xã hội thực hiện chi trả đối với một số chế độ chỉ áp dụng đối với BHXH bắt buộc như thai sản, ốm đau, TNLĐ, BNN, hoặc cả BHXH bắt buộc và tự nguyện như hưu trí, tử tuất.

Đồng thời, căn cứ vào đối tượng tham gia BHXH tự nguyện, có thể thấy rằng, người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp không nằm trong các đối tượng loại trừ không được tham gia BHXH tự nguyện. Dựa vào căn cứ tạm dừng, chấm dứt hưởng trợ cấp thất nghiệp, việc tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cũng không phải là một căn cứ thuộc quy định này.

Như vậy, người lao động khi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp hoàn toàn có thể tham gia BHXH tự nguyện. Tức là trong trường hợp của bạn, khi bạn đang hưởng trợ cấp thất nghiệp, bạn có thể tự tham gia BHXH tự nguyện theo mong muốn của bạn.

5. Cơ sở pháp lý

• Luật Bảo hiểm xã hội 2014;
• Luật Việc làm 2013.

Trên đây là toàn bộ câu trả lời của chúng tôi về vấn đề tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện khi đang hưởng trợ cấp thất nghiệp. Nếu nội dung tư vấn còn chưa rõ, có nội dung gây hiểu nhầm hoặc có thắc mắc cần tư vấn cụ thể hơn, bạn có thể kết nối tới Tổng đài tư vấn Luật bảo hiểm xã hội qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để được tư vấn trực tiếp.

Trân trọng./.