Cách tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả

Ngày nay, hành vi xâm phạm quyền tác giả ngày càng nhiều, đặc biệt là đối với những tác phẩm chưa được tuyên bố. Nhằm ngăn chặn hành vi vi phạm bản quyền và bảo vệ quyền tác giả khi công bố tác phẩm thì tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả là biện pháp hữu hiệu. Trong bài viết này, Luật Quang Huy tập trung làm rõ những nội dung xoay quanh vấn đề tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả.

1. Tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả được hiểu như thế nào?

Trong luật sở hữu trí tuệ Việt Nam, khái niệm quyền tác giả đã được quy định rất rõ trong Luật sở hữu trí tuệ 2005, sửa đổi bổ sung năm 2019 như sau:

Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.

Theo từ điển Tiếng Việt, “tuyên bố” được hiểu là hành vi nói cho mọi người đều biết hay nói lên ý kiến, chủ trương về một vấn đề nào đó.

Từ những định nghĩa trên, có thể hiểu:

Tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả là hoạt động công bố công khai về các quyền tác giả mà mình đang sở hữu hợp pháp đối với tác phẩm của mình.

Có thể nói, tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả là một trong những biện pháp mà tác giả, chủ sở hữu tác phẩm lựa chọn áp dụng nhằm mục đích thông báo cho những chủ thể khác biết họ là tác giả, chủ sở hữu.

2. Tại sao phải tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả?

Tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả vì những lý do sau đây:

Thứ nhất, ngăn chặn hành vi xâm phạm đối với tác phẩm. Theo pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam, quyền tác giả không phát sinh thông qua cơ chế đăng ký. Căn cứ xác lập quyền tác giả và quyền liên quan không cần phải thông qua thủ tục đăng ký. Tức là khi một tác phẩm ra đời, chúng có thể được bảo hộ tự động mà không cần đăng ký, nộp lưu, nộp phí hay thực hiện bất cứ một thủ tục hành chính nào khác.

Vì cơ chế này, việc tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả giúp chủ sở hữu và tác giả công khai thông tin. Thông qua đó, có thể xác lập quyền của mình đối với tác phẩm. Nhờ vậy, có thể ngăn ngừa những hành vi xâm phạm quyền có khả năng xảy ra.

Thứ hai, tạo điều kiện giúp tác giả và chủ sở hữu có thể khai thác quyền nhân thân và quyền tài sản của mình. Tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả là một trong những biện pháp quan trọng để chủ sở hữu, tác giả các tác phẩm khai thác và bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình một cách hiệu quả hơn.

Khi quyền của mình được công bố công khai, tác giả có thể làm tác phẩm phái sinh; biểu diễn tác phẩm trước công chúng; nhập khẩu, phân phối bản gốc hoặc bản sao tác phẩm; cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh,…

Thứ ba, giúp bảo vệ quyền lợi tác giả và chủ sở hữu khi có tranh chấp. Hiện nay, những hành vi xâm phạm quyền tác giả ngày càng nhiều như: sao chép tác phẩm, tự ý khai thác quyền…hay bất kỳ hành vi nào xâm phạm tới quyền của tác giả. Khi những hành vi này xảy ra, hậu quả tất yếu là xảy ra tranh chấp giữa tác giả và người có hành vi xâm phạm.

Khi đó, nếu muốn bảo vệ quyền lợi của bản thân, tác giả cần đưa ra các bằng chứng để chứng minh mình là tác giả, là chủ sở hữu quyền tác giả. Chính vì vậy, nhằm hạn chế tranh chấp, bảo vệ tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của mình thì việc tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả là điều cần thiết.

3. Có những cách nào tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả?

Hiện nay, để tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả, có thể thực hiện bằng nhiều cách khác nhau. Mục đích cuối cùng là để tác phẩm được biết đến rộng rãi. Dưới đây là một số cách được sử dụng phổ biến:

• Đăng ký bản quyền với cơ quan nhà nước: Khi đó, Cục Bản quyền tác giả công bố Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả trên Công báo về quyền tác giả. Đây là cách thức hiệu quả nhất để tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả. Bởi lẽ, khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chứng nhận thì quyền sở hữu và quyền tác giả sẽ được bảo vệ một cách tối đa nhất.
• Đăng thông tin lên trang web cá nhân, công ty. Cách thức này có thể được thực hiện dễ dàng, thông tin về quyền sở hữu và quyền tác giả có thể lan truyền nhanh chóng;
• Đăng thông tin lên kênh youtube của bản thân;
• Đăng thông tin lên trang fanpage của cá nhân, công ty;
• Dán thông báo tại trước cổng công ty;
• Đăng thông tin trên các bài báo.

4. Hướng dẫn tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả facebook

Việc sử dụng mạng xã hội nói chung và Facebook nói riêng của người dùng Việt trong thời đại công nghệ số hiện nay không đơn thuần chỉ nhằm mục đích giải trí, nó đang dần trở thành một “công cụ” hữu hiệu để quảng bá hình ảnh, tiếp cận khách hàng hay kinh doanh các sản phẩm, dịch vụ… do chủ tài khoản cung cấp. Những Fanpage, Group Facebook… ra đời ngày càng nhiều như là một xu hướng tất yếu của tính thương mại hóa dựa trên cơ sở các trang mạng xã hội.

Thực trạng cho thấy, đã có nhiều cá nhân, tổ chức có hành vi tạo ra những Group, Fanpage giả mạo có nội dung tương tự lợi dụng uy tín để cung cấp các sản phẩm, dịch vụ không chính thống làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích của chính chủ. Do vậy, việc tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả facebook hay các công cụ mạng xã hội nói chung trong bối cảnh công nghệ hiện nay càng trở nên quan trọng và cần thiết.

Tại một số quốc gia, như Áo, Đức và Thụy Sĩ, các doanh nghiệp có thể phải cung cấp bản tuyên bố quyền sở hữu đối với nội dung trên web của họ. Vui lòng xem luật pháp địa phương để biết cần thêm thông tin nào. Cách thêm Tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả vào Trang trên Facebook được thực hiện như sau:

Bước 1: Trên Bảng tin, nhấp vào Trang ở menu bên trái.

Bước 2: Truy cập Trang của Fanpage

Bước 3: Nhấp vào Chỉnh sửa thông tin Trang ở menu bên trái.

Bước 4: Tìm phần Tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả và thêm thông tin của của chủ Fanpage

Bước 5: Nhấp vào Lưu thay đổi.

Thủ tục tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả facebook được thực hiện theo 05 bước như trên. Có thể thấy, trong thời đại công nghệ số toàn cầu, việc chia sẻ, công bố tác phẩm, đối tượng sở hữu trí tuệ đã được thực hiện phổ biến thông qua các trang mạng xã hội, các trang internet chia sẻ rộng rãi.

Tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả là một trong những nền tảng pháp lý quan trọng để chủ sở hữu, tác giả các tác phẩm bảo vệ quyền, lợi ích chính đáng của mình khi hoạt động công bố, sử dụng tác phẩm trên các trang mạng điện tử, đặc biệt là nền tảng facebook.

5. Thực hiện tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả theo pháp luật Việt Nam

Như đã phân tích, có rất nhiều cách khác nhau để thực hiện tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả. Trong đó, đăng ký bản quyền tác giả với cơ quan có thẩm quyền là biện pháp được pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam ghi nhận. Vấn đề này được ghi nhận tại chương V Luật sở hữu trí tuệ, từ điều 49 đến điều 55.

Đăng ký quyền tác giả là việc tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả nộp đơn và hồ sơ kèm theo (sau đây gọi chung là đơn) cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền để ghi nhận các thông tin về tác giả, tác phẩm, chủ sở hữu quyền tác giả.

Thành phần hồ sơ đăng ký quyền tác giả chỉ yêu cầu những tài liệu như:

• Tờ khai đăng ký quyền tác giả
• Hai bản sao tác phẩm đăng ký quyền tác giả
• Giấy ủy quyền, nếu người nộp đơn là người được ủy quyền;
• Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn
• Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả;
• Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả thuộc sở hữu chung.

Trong đó cần chú ý, tờ khai phải được làm bằng tiếng Việt và do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc người được ủy quyền nộp đơn ký tên và ghi đầy đủ thông tin về người nộp đơn, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả. Tóm tắt nội dung tác phẩm, cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình hoặc chương trình phát sóng; tên tác giả; …thời gian, địa điểm, hình thức công bố; cam đoan về trách nhiệm đối với các thông tin ghi trong đơn.

Thủ tục đăng ký quyền tác giả phải được thực hiện tại Cục Bản quyền và đáp ứng thời gian xử lý đơn tại Điều 52 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, cụ thể:

Trong thời hạn mười lăm ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn hợp lệ, cơ quan quản lý nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan cho người nộp đơn. Trong trường hợp từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả, Giấy chứng nhận đăng ký quyền liên quan thì cơ quan quản lý nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan phải thông báo bằng văn bản cho người nộp đơn.

Khi đã đăng ký quyền tác giả, tác giả hoặc chủ sở hữu sẽ được cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả. Giấy này có hiệu lực trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Đồng thời, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả sẽ được ghi nhận trong Sổ đăng ký quốc gia về quyền tác giả.

6. Cơ sở pháp lý

• Văn bản hợp nhất 07/VBHN-VPQH năm 2019 hợp nhất Luật Sở hữu trí tuệ do Văn phòng Quốc hội ban hành.

Trên đây là bài tư vấn của chúng tôi về cách tuyên bố quyền sở hữu và quyền tác giả theo quy định pháp luật hiện hành.

Luật Quang Huy không chỉ có Tổng đài tư vấn pháp luật chuyên sâu về pháp luật quyền tác giả mà còn là đơn vị có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ.

Để được tư vấn đầy đủ và chính xác nhất, mời quý khách hàng liên hệ qua Tổng đài tư vấn luật Sở hữu trí tuệ trực tuyến của HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để nhận tư vấn thêm về vấn đề mà quý khách hàng đang gặp phải.

Trân trọng./.