Tội kinh doanh đa cấp có thể phải chịu hình phạt gì?

Trong những năm gần đây, hình thức kinh doanh đa cấp đã có nhiều biến tướng ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Kinh doanh đa cấp có phải vi phạm pháp luật không?

Chế tài trong trường hợp vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp theo Điều 217a Bộ luật hình sự được quy định như thế nào?

Trong bài viết này, Luật Quang Huy sẽ giúp mọi người nắm được các hệ quả pháp lý liên quan đến kinh doanh đa cấp.

1. Điều 217a Bộ luật hình sự quy định về tội gì?

Điều 217a của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định về Tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp.

2. Thế nào là kinh doanh theo phương thức đa cấp?

Căn cứ theo quy định tại Điều 3 Nghị định 40/2018/NĐ-CP quy định về quản lý kinh doanh theo phương thức đa cấp như sau:

Kinh doanh theo phương thức đa cấp là hoạt động kinh doanh sử dụng mạng lưới người tham gia gồm nhiều cấp, nhiều nhánh, trong đó, người tham gia được hưởng hoa hồng, tiền thưởng và lợi ích kinh tế khác từ kết quả kinh doanh của mình và của những người khác trong mạng lưới.

3. Hình phạt về tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

3.1 Hình phạt chính

3.1.1 Phạt tiền từ 500.000.000 đồng đến 1.000.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 02 năm

Hình phạt này áp dụng với người tổ chức hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp mà không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp hoặc không đúng với nội dung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp thuộc một trong các trường hợp sau đây:

• Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
• Thu lợi bất chính từ 200.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;
• Gây thiệt hại cho người khác từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.

3.1.2 Phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 5.000.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm

Hình phạt này áp dụng với người vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp trong các trường hợp dưới đây

• Thu lợi bất chính 1.000.000.000 đồng trở lên;
• Gây thiệt hại cho người khác 1.500.000.000 đồng trở lên;
• Quy mô mạng lưới người tham gia 100 người trở lên.

Ngoài các trường hợp được liệt kê tại các khung hình phạt trên, việc quyết định hình phạt còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác.

Điển hình như việc người phạm tội có hay không những tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ tội phạm theo quy định tại Điều 51, Điều 52 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Nhân thân người phạm tội hay hoàn cảnh của họ (phụ nữ có thai, người đủ 70 tuổi trở lên,…) cũng sẽ là một trong những yếu tố liên quan đến việc quyết định mức phạt đối với người phạm tội.

Do vậy, tuy người phạm tội thuộc trường hợp áp dụng mức khung hình phạt cao vẫn có thể được giảm nhẹ hơn nếu như có những tình tiết giảm nhẹ hoặc có nhân thân tốt hay có hoàn cảnh đặc biệt.

Ngược lại, nếu có những tình tiết tăng nặng theo quy định, trong quá trình xét xử Toà án có thể nhận thấy được, quyết định hình phạt có nâng cao hơn so với khung hình phạt.

Do vậy, để xác định được trường hợp vụ án có thể có mức hình phạt cao hay thấp, bạn nên tìm đến những văn phòng luật sư hay công ty luật uy tín hoặc những Luật sư có kinh nghiệm dày dặn, điển hình như Luật Quang Huy.

Tại công ty của chúng tôi, các Luật sư đều là những người có kinh nghiệm nhiều năm trong lĩnh vực giải quyết các vụ án hình sự.

Thậm chí, có những Luật sư từng có thời gian là Thẩm phán, là người ra quyết định hình phạt cho những vụ án trên thực tế.

Để được hỗ trợ nhanh nhất, bạn hãy liên hệ cho chúng tôi qua Tổng đài 19006588.

3.2 Hình phạt bổ sung

Ngoài hình phạt chính ở trên, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

4. Cấu thành tội phạm của tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

4.1 Chủ thể tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

Chủ thể của tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp là bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.

4.2 Khách thể tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

Ở đây, có thể thấy tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp gây tổn hại trực tiếp tới quyền điều hành, quản lý kinh tế của Nhà nước trong quá trình phân phối, tiêu thụ các loại hàng hóa.

Bởi hành vi này có thể khiến cơ quan quản lý thị trường không thể nắm rõ tình trạng hoạt động của các doanh nghiệp bán hàng đa cấp và có cơ chế kiểm soát thích hợp.

Đồng thời, hành vi này còn làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của những cá nhân, tổ chức tham gia vào mạng lưới bán hàng đa cấp.

4.3 Mặt chủ quan tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

Trong tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp thì lỗi ở đây là lỗi cố ý.

Các chủ thể nhận thức được rõ quy định của pháp luật yêu cầu các doanh nghiệp bán hàng đa cấp phải có giấy chứng nhận đăng ký bán hàng đa cấp nhưng các doanh nghiệp vẫn không đăng ký với cơ quan thẩm quyền hoặc việc doanh nghiệp dù có giấy phép đăng ký nhưng lại làm trái với nội dung trong giấy đăng ký đó là hành vi vi phạm pháp luật.

Mục đích của hành vi phạm tội này là nhằm thu được những lợi ích nhất định mà chủ yếu là lợi ích về vật chất.

Bán hàng theo phương thức đa cấp bản thân nó đã là phương thức bán hàng trực tiếp giảm thiểu được rất nhiều chi phí trung gian khác, mang đến khả năng tiêu thụ hàng hóa tốt nhất với chi phí hợp lý nhất.

Tuy nhiên, lợi dụng điều này người phạm tội đã có những hành vi biến tướng khác nhằm thu lợi nhuận một cách tối đa mặc dù làm như vậy sẽ vi phạm pháp luật..

4.4 Mặt khách quan tội vi phạm quy định về kinh doanh theo phương thức đa cấp

4.4.1 Hành vi khách quan

4.4.1.1 Thứ nhất, hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp nhưng không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp

Chủ thể đăng ký bán hàng đa cấp là doanh nghiệp thành lập theo quy định của của pháp luật về doanh nghiệp.

Theo điều 6, Nghị định 40/2018/ NĐ-CP về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp thì hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp cần phải được đăng kí theo quy định của pháp luật.

Cơ quan chịu trách nhiệm cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp là Cục Canh tranh và bảo vệ người tiêu dùng (trước đây là Cục quản lý cạnh tranh) thuộc Bộ Công Thương.

Vì vậy, việc một doanh nghiệp áp dụng phương thức bán hàng đa cấp mà không có giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng rõ ràng là trái với quy định của pháp luật nước ta.

4.4.1.2 Thứ hai, hành vi kinh doanh theo phương thức đa cấp nhưng không đúng với nội dung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp

Đây là trường hợp doanh nghiệp mặc dù đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận nhưng kinh doanh lại không đúng với nội dung giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp. Việc thực hiện không đúng nội dung của giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp thể hiện ở một số hành vi như:

• Yêu cầu người khác phải đặt cọc hoặc nộp một khoản tiền nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;
• Yêu cầu người khác phải mua một số lượng hàng hóa nhất định để được ký hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp;
• Cho người tham gia bán hàng đa cấp nhận tiền hoặc lợi ích kinh tế khác từ việc giới thiệu người khác tham gia vào hoạt động bán hàng đa cấp mà không phải từ việc mua, bán hàng hóa của người được giới thiệu đó;
• Từ chối chi trả không có lý do chính đáng các khoản hoa hồng, tiền thưởng hay lợi ích kinh tế khác mà người tham gia bán hàng đa cấp có quyền hưởng;
• Cung cấp thông tin gian dối về kế hoạch trả thưởng, về lợi ích của việc tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp;
• Cung cấp thông tin gian dối, gây nhầm lẫn về tính năng, công dụng của hàng hóa hoặc hoạt động của doanh nghiệp thông qua báo cáo viên, đào tạo viên tại hội nghị, hội thảo, đào tạo hoặc thông qua tài liệu của doanh nghiệp;
• Duy trì nhiều hơn một hợp đồng tham gia bán hàng đa cấp, vị trí kinh doanh đa cấp, mã số kinh doanh đa cấp hoặc các hình thức khác tương đương đối với cùng một người tham gia bán hàng đa cấp;
• Thực hiện khuyến mại sử dụng mạng lưới gồm nhiều cấp, nhiều nhánh mà trong đó người tham gia chương trình khuyến mại có nhiều hơn một vị trí, mã số hoặc các hình thức tương đương khác;
• Tổ chức các hoạt động trung gian thương mại theo quy định của pháp luật thương mại nhằm phục vụ cho việc duy trì, mở rộng và phát triển mạng lưới bán hàng đa cấp;
• Tiếp nhận hoặc chấp nhận đơn hoặc bất kỳ hình thức văn bản nào khác của người tham gia bán hàng đa cấp, trong đó, người tham gia bán hàng đa cấp tuyên bố từ bỏ một phần hoặc toàn bộ các quyền của mình theo quy định của Nghị định này hoặc cho phép doanh nghiệp không phải thực hiện nghĩa vụ đối với người tham gia bán hàng đa cấp theo quy định của Nghị định này;
• Kinh doanh theo phương thức đa cấp đối với đối tượng không được phép gồm: Hàng hóa là thuốc; trang thiết bị y tế; các loại thuốc thú y (bao gồm cả thuốc thú y thủy sản); thuốc bảo vệ thực vật; hóa chất, chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn hạn chế sử dụng và cấm sử dụng trong lĩnh vực gia dụng và y tế và các loại hóa chất nguy hiểm; Sản phẩm nội dung thông tin số.
• Không sử dụng hệ thống quản lý người tham gia bán hàng đa cấp đã đăng ký với cơ quan cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp để quản lý người tham gia bán hàng đa cấp;
• Mua bán hoặc chuyển giao mạng lưới người tham gia bán hàng đa cấp cho doanh nghiệp khác, trừ trường hợp mua lại, hợp nhất hoặc sáp nhập doanh nghiệp.

4.4.2 Hậu quả

Những hành vi trên chỉ cấu thành tội này nếu không thuộc trường hợp quy định tại điều 174 (Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản) và điều 290 (Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản) và thuộc một trong các trường hợp sau:

• Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
• Thu lợi bất chính từ 200 triệu đồng đến dưới 01 tỷ đồng;
• Gây thiệt hại cho người khác từ 500 triệu đồng đến dưới 01 tỷ 500 triệu đồng.

Khi xem xét để định tội danh, bạn phải xem xét kỹ các dấu hiệu cấu thành tội phạm. Nếu không có đủ các yếu tố trên sẽ không phải chịu các hình phạt được quy định tại điều 217a Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.

Nếu bạn vẫn chưa nắm được trường hợp của bạn hoặc người thân đã đủ yếu tố cấu thành tội phạm hay chưa, đừng ngần ngại, hãy gọi ngay cho chúng tôi qua Tổng đài 19006588.

5. Cơ sở pháp lý

• Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung 2017.
• Nghị định 40/2018/NĐ-CP.

Trên đây là toàn bộ nội dung về vấn đề xoay quanh vấn đề tội kinh doanh đa cấp theo quy định hiện hành.

Qua bài viết này chúng tôi mong rằng sẽ giúp bạn nắm được rõ về chủ đề này.

Luật Quang Huy là công ty có kinh nghiệm không chỉ trong việc tư vấn luật Hình sự mà còn có bề dày kinh nghiệm trong vai trò là Luật sư biện hộ cho nhiều vụ án Hình sự trong cả nước.

Nếu còn điều gì chưa rõ, cần hỗ trợ, các bạn có thể liên hệ tới Tổng đài tư vấn luật hình sự trực tuyến của Luật Quang Huy qua HOTLINE 19006588.

Trân trọng./.