Sang tên sổ đỏ cho mẹ khi bố mất mà không để lại di chúc có được không? Cần làm những thủ tục và chi phí thế nào?
Bài viết dưới đây, Luật Quang Huy hy vọng sẽ cung cấp đến bạn đầy đủ thông tin về vấn đề này để bạn có thể tham khảo.
1. Bố mất sang tên sổ đỏ cho mẹ có được không?
Chúng tôi xin chia làm hai trường hợp để tư vấn cụ thể cho bạn.
1.1. Trường hợp 1: Quyền sử dụng đất được xác lập trước thời kỳ hôn nhân
Điều này có nghĩa quyền sử dụng mảnh đất này thuộc sở hữu riêng của bố bạn. Vì vậy khi bố bạn qua đời mà không để lại di chúc thì mảnh đất sẽ được phân chia theo pháp luật, tức là chia cho những người ở hàng thừa kế thứ nhất, bao gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết (Theo điểm a khoản 1 Điều 651 của Bộ luật Dân sự 2015).
1.2. Trường hợp 2: Quyền sử dụng đất hình thành trong thời kỳ hôn nhân
Khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, thì trường hợp quyền sử dụng đất hình thành trong thời kỳ hôn nhân (không thuộc trường hợp tặng cho riêng hay thừa kế riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng) thì quyền sử dụng đất là tài sản chung của vợ chồng.
Khi bố bạn qua đời mà không để lại di chúc thì một nửa giá trị mảnh đất sẽ thuộc về mẹ bạ, còn một nửa kia sẽ được chia thừa kế theo pháp luật, tức là chia cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất.
Theo đó, khi một trong hai người vợ/chồng qua đời, dù là tài sản chung hay riêng thì người còn lại cũng có quyền hưởng thừa kế từ di sản mà người đã mất để lại. Và với di sản là quyền sử dụng đất, khi nhận sản thừa kế, mẹ bạn có thể thực hiện việc sang tên sổ đỏ cho mình để dễ dàng sử dụng, quản lý quyền sử dụng đất đó cũng như đảm bảo các quyền, lợi ích sau này.
Như vậy, cả hai trường hợp mẹ bạn đều phải thực hiện khai nhận di sản thừa kế của bố bạn trước khi thực hiện sang tên sổ đỏ.
2. Thủ tục sang tên sổ đỏ cho mẹ khi bố mất không để lại di chúc
Bước 1: Tổ chức cuộc họp gia đình, với điều kiện tất cả các thành viên trong diện được hưởng thừa kế phải ký tên vào Biên bản họp gia đình, đồng ý để mẹ bạn đứng tên chủ sở hữu trong sổ đỏ.
Sau đó mẹ bạn mang sổ đỏ, giấy ủy quyền, bản sao giấy chứng tử bố bạn, biên bản họp gia đình, bản sao sổ hộ khẩu và Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân của mình đến Ủy ban nhân dân xã (phường, thị trấn) hoặc văn phòng đăng ký đất đai để làm thủ tục sang tên trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Bước 2: Khai nhận di sản thừa kế: bạn có thể liên hệ với phòng công chứng tại tỉnh, thành phố nơi có tài sản để tiến hành thủ tục khai nhận di sản thừa kế; sau đó, văn bản khai nhận di sản sẽ được niêm yết công khai tại Ủy ban nhân dân xã, phường trong vòng 15 ngày làm việc.
Bước 3: Chuẩn bị hồ sơ đăng ký biến động đất đai và nộp tại cơ quan có thẩm quyền. Hồ sơ bao gồm:
- 02 tờ khai lệ phí trước bạ;
- 02 tờ khai thuế thu nhập cá nhân;
- Văn bản thỏa thuận chia di sản thừa kế;
- Văn bản khai nhận di sản thừa kế;
- 01 bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ), quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất;
- 01 bản sao có chứng thực Chứng minh nhân dân & Sổ hộ khẩu của mẹ bạn;
- Ngoài ra trường hợp này của bạn cần cung cấp thêm giấy tờ chứng minh quan hệ nhân thân của người cho và người nhận để được miễn thuế thu nhập cá nhân.
- Đơn đề nghị đăng ký biến động
Nơi nộp hồ sơ:
- Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh nơi có đất.
- Hộ gia đình, cá nhân nộp tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất (xã, phường, thị trấn) nếu có nhu cầu.
Bước 4: Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ và tiến hành việc chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai; trao Giấy chứng nhận cho người được cấp hoặc gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đổi với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã; trả Giấy chứng nhận đã xác nhận cho người nộp hồ sơ đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính.
3. Bố mất sang tên sổ đỏ cho mẹ mất bao lâu?
3.1. Đối với thủ tục khai nhận di sản thừa kế
Sau khi kiểm tra hồ sơ của người yêu cầu công chứng thấy đầy đủ, phù hợp quy định của pháp luật, cơ quan công chứng tiến hành thụ lý công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản, văn bản khai nhận di sản. Việc thụ lý phải được niêm yết trong thời hạn 15 ngày, kể từ ngày niêm yết. Sau 15 ngày niêm yết, không có khiếu nại, tố cáo gì thì cơ quan công chứng chứng nhận văn bản thừa kế.
3.2. Đối với thủ tục đăng ký biến động đất đai
Trong thời hạn không quá 15 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
Trường hợp nhận hồ sơ chưa đầy đủ, chưa hợp lệ thì trong thời gian tối đa 03 ngày, cơ quan tiếp nhận, xử lý hồ sơ phải thông báo và hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ theo quy định. Đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn thì thời gian thực hiện được tăng thêm 15 ngày.
4. Chi phí bố mất sang tên sổ đỏ cho mẹ?
Phí, lệ phí công chứng Văn bản khai nhận di sản thừa kế: Mức phí công chứng Văn bản khai nhận di sản thừa kế được nêu chi tiết tại Thông tư số 257/2016/TT-BTC. Theo đó, nguyên tắc tính phí Văn bản khai nhận di sản là dựa trên giá trị của di sản.
Thuế thu nhập cá nhân: 2% tính theo khoản thu nhập của cá nhân có được (thường là giá ghi trên hợp đồng);
Tuy nhiên, theo khoản 1 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007 thì việc sang tên giữa vợ với chồng; cha đẻ, mẹ đẻ với con đẻ sẽ được miễn thuế thu nhập cá nhân nếu cung cấp được giấy tờ chứng minh mối quan hệ của hai bên.
Lệ phí trước bạ: 0,5% được tính dựa trên so sánh giữa giá bán ghi trên hợp đồng với giá của nhà nước quy định tính theo giá đất cụ thể của bảng giá đất. Giá nào cao hơn thì sẽ áp giá đó để tính lệ phí trước bạ;
Một số chi phí phát sinh khác như: phí công chứng, phí thẩm định hồ sơ, phí địa chính đo đạc, phí làm giấy chứng nhận…
5. Cơ sở pháp lý
- Luật Đất đai năm 2013;
- Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;
- Luật Thuế thu nhập cá nhân 2007;
- Thông tư số 257/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính: Quy định mức thu, chế độ thu, nộp, quản lý, sử dụng phí công chứng; phí chứng thực; phí thẩm định tiêu chuẩn, điều kiện hành nghề công chứng; phí thẩm định điều kiện hoạt động Văn phòng công chứng; lệ phí cấp thẻ công chứng viên.
Trên đây là toàn bộ câu trả lời của chúng tôi về vấn đề bố mất sang tên sổ đỏ cho mẹ có được không mà bạn quan tâm.
Luật Quang Huy là công ty có kinh nghiệm không chỉ trong việc tư vấn luật Đất đai mà còn có bề dày kinh nghiệm trong vai trò là hỗ trợ các thủ tục liên quan đến sổ đỏ và là Luật sư biện hộ cho nhiều tranh chấp Đất đai trong cả nước.
Nếu còn điều gì chưa rõ, cần hỗ trợ, các bạn có thể liên hệ tới Tổng đài tư vấn luật Đất đai trực tuyến của Luật Quang Huy qua HOTLINE 19006588.
Trân trọng./.
