Chung sống như vợ chồng là gì?

Hiện nay, đời sống ngày càng phát triển, tư tưởng của mỗi cá nhân đều thoải mái hơn trước, việc các cặp đôi có quan hệ tình cảm với nhau và chung sống như vợ chồng ngày càng phổ biến, đặc biệt là đối với giới trẻ. Tuy nhiên, có những chủ thể cố tình hoặc vô tình chung sống như vợ chồng mà trái các quy tắc được pháp luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam quy định. Căn cứ vào pháp luật hiện hành, Luật Quang Huy xin tư vấn về vấn đề chung sống như vợ chồng và hành vi chung sống như vợ chồng trái pháp luật như sau:

Căn cứ pháp lý

• Luật hôn nhân và gia đình năm 2014
• Bộ luật hình sự năm 2015
• Nghị định số 110/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã

Thế nào là chung sống như vợ chồng?

Khoản 7 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 đã định nghĩa:

7. Chung sống như vợ chồng là việc nam, nữ tổ chức cuộc sống chung và coi nhau là vợ chồng.

Chung sống như vợ chồng

Việc nam nữ tổ chức sống chung với nhau, coi nhau như vợ chồng không đăng ký kết hôn được coi là chung sống như vợ chồng. Việc chung sống này được chứng minh bằng việc họ có đời sống sinh hoạt chung, có tài sản chung, có con chung với nhau và được mọi người xung quanh thừa nhận là vợ chồng.

Sống chung với nhau như vợ chồng có vi phạm pháp luật không?

Nam nữ sống chung như vợ chồng mà không thuộc trường hợp cấm theo quy định tại khoản 2 Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 thì không vi phạm pháp luật. Như vậy, trường hợp hai bên nam nữ đã đủ điều kiện đăng ký kết hôn, không đang tồn tại quan hệ hôn nhân nhưng không đăng ký kết hôn mà sống chung như vợ chồng thì không vi phạm pháp luật.

Với những trường hợp nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng thuộc trường hợp cấm thì đó là hành vi trái pháp luật. Khoản 2 Điều 5 của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 có quy định về hành vi bị cấm trong quan hệ hôn nhân, trong đó điểm c khoản này có liệt kê hành vi chung sống như vợ chồng trái pháp luật như sau:

“c) Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ;”

Luật hôn nhân và gia đình quy định hai trường hợp chung sống như vợ chồng trái pháp luật như trên. Đây là hành vi vi phạm nguyên tắc hôn nhân một vợ, một chồng mà pháp luật đã quy định, làm ảnh hưởng đến hạnh phúc gia đình, trái thuần phong mỹ tục và các quy chuẩn của đạo đức xã hội.

Xử lý trường hợp chung sống như vợ chồng trái pháp luật

Pháp luật hiện nay có hai chế tài để xử lý các trường hợp chung sống như vợ chồng trái pháp luật bao gồm: xử phạt vi phạm hành chính và truy cứu trách nhiệm hình sự. Để xác định được mức độ vi phạm để đưa ra các chế tài xử lý phù hợp nhất thì cần xác định được lỗi và  mức độ gây ra thiệt hại của chủ thể vi phạm.

Biện pháp xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng đối với những trường hợp vi phạm với mức độ ít nghiêm trọng. Biện pháp xử phạt vi phạm hành chính mang tính chất răn đe, nhắc nhở đối với các chủ thể vi phạm pháp luật.

Nghị định số 110/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã quy định về chế tài xử lý với hành vi nam nữ chung sống với nhau như vợ chồng trái pháp luật như sau:

Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:

a) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;

b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác

c) Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;

Biện pháp xử lý hình sự áp dụng khi việc sống chung như vợ chồng trái pháp luật gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn và có đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự quy định tại Điều 182 Bộ luật hình sự 2015 quy định về tội vi phạm chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Theo đó, trường hợp sống chung như vợ chồng làm quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn tới ly hôn hoặc đã bị xử lý vi phạm hành chính nhưng vẫn cố tình vi phạm thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ từ 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm. Đối với trường hợp làm vợ, chồng và con của một hoặc hai bên tự sát hoặc có quyết định của Tòa án buộc chấm dứt việc chung sống với nhau như vợ chồng nhưng vẫn duy trì quan hệ đó thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

Trên đây là toàn bộ lời tư vấn của chúng tôi về quy định của pháp luật về hành vi chung sống như vợ chồng. Nếu có thắc mắc cần được giải đáp hoặc mong muốn được Luật sư trợ giúp về các vấn đề liên quan, bạn vui lòng liên hệ tới tổng đài tư vấn hôn nhân gia đình qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy.

Trân trọng./.