Cơ quan có thẩm quyền truy tố vụ án hình sự?

Truy tố vụ án hình sự là cơ sở pháp lý để Tòa án xét xử cũng như phát hiện những sai sót trong quá trình điều tra tội phạm. Vậy, thẩm quyền truy tố vụ án hình sự thuộc về cơ quan cụ thể nào? Mời bạn theo dõi bài viết bên dưới của Luật Quang Huy để có câu trả lời nhé.

1. Cơ quan có thẩm quyền truy tố vụ án hình sự?

Theo khoản 1 Điều 239 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021, cơ quan có thẩm quyền truy tố là Viện kiểm sát.

Cụ thể về việc xác định Viện kiểm sát nào có thẩm quyền quyết định truy tố sẽ được thực hiện như sau:

Viện kiểm sát cấp nào thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra thì Viện kiểm sát cấp đó quyết định việc truy tố.

Thẩm quyền truy tố của Viện kiểm sát được xác định theo thẩm quyền xét xử của Tòa án đối với vụ án.

Trường hợp vụ án không thuộc thẩm quyền truy tố của mình, Viện kiểm sát ra ngay quyết định chuyển vụ án cho Viện kiểm sát có thẩm quyền. Việc chuyển vụ án cho Viện kiểm sát ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hoặc ngoài phạm vi quân khu do Viện kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện kiểm sát quân sự cấp quân khu quyết định.

Đối với vụ án do Viện kiểm sát cấp trên thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra thì Viện kiểm sát cấp trên quyết định việc truy tố.

Chậm nhất là 02 tháng trước khi kết thúc điều tra, Viện kiểm sát cấp trên phải thông báo cho Viện kiểm sát cấp dưới cùng cấp với Tòa án có thẩm quyền xét xử sơ thẩm vụ án để cử Kiểm sát viên tham gia nghiên cứu hồ sơ vụ án.

Ngay sau khi quyết định truy tố, Viện kiểm sát cấp trên ra quyết định phân công cho Viện kiểm sát cấp dưới thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử; sau khi nhận được hồ sơ vụ án kèm theo bản cáo trạng, Viện kiểm sát cấp dưới có thẩm quyền thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử theo đúng quy định của Bộ luật Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021.

2. Nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi kiểm sát trong giai đoạn truy tố là gì?

Căn cứ theo khoản 1 Điều 237 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021 quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Viện kiểm sát khi kiểm sát trong giai đoạn truy tố như sau:

• Viện kiểm sát sẽ kiểm sát hoạt động tố tụng hình sự của người tham gia tố tụng; yêu cầu, kiến nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xử lý nghiêm minh người tham gia tố tụng vi phạm pháp luật;
• Viện kiểm sát kiến nghị cơ quan, tổ chức hữu quan áp dụng biện pháp phòng ngừa tội phạm và vi phạm pháp luật;
• Viện kiểm sát thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn khác để kiểm sát trong giai đoạn truy tố theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021.

3. Thời hạn quyết định việc truy tố trong vụ án hình sự là bao lâu?

Thời hạn quyết định việc truy tố trong vụ án hình sự là:

• Trong thời hạn 20 ngày: Đối với tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng
• Trong thời hạn 30 ngày: Đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
• Trường hợp cần thiết, Viện trưởng Viện kiểm sát có thể gia hạn thời hạn quyết định việc truy tố nhưng không quá 10 ngày đối với tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng, không quá 15 ngày đối với tội phạm rất nghiêm trọng, không quá 30 ngày đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Lưu ý: Thời hạn quy định trên được tính kể từ ngày Viện kiểm sát có thẩm quyền nhận được hồ sơ vụ án và bản kết luận điều tra.

4. Thời hạn quyết định việc quyết định truy tố

Thời hạn quyết định việc truy tố cũng là vấn đề được các chủ thể quan tâm đến; bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và nghĩa vụ của các bên có liên quan. Vấn đề này được quy định tại Điều 240 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021 như sau:

• Quy định chung của pháp luật về thời hạn quyết định việc truy tố

Trong thời hạn 20 ngày đối với tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng, 30 ngày đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng kể từ ngày nhận hồ sơ vụ án và bản kết luận điều tra, Viện kiểm sát phải ra một trong các quyết định:

• Truy tố bị can trước Tòa án;
• Trả hồ sơ để yêu cầu điều tra bổ sung;
• Đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án;
• Đình chỉ hoặc tạm đình chỉ vụ án đối với bị can.

Trong thời hạn 03 ngày kể từ ngày ra một trong các quyết định quy định tại khoản 1 Điều 240 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021, Viện kiểm sát phải:

• Thông báo cho bị can, người bào chữa hoặc người đại diện của bị can, bị hại biết việc trả hồ sơ để điều tra bổ sung;
• Giao cho bị can hoặc người đại diện của bị can và gửi cho Cơ quan điều tra, người bào chữa bản cáo trạng, quyết định đình chỉ vụ án hoặc quyết định tạm đình chỉ vụ án, quyết định đình chỉ vụ án đối với bị can hoặc quyết định tạm đình chỉ vụ án đối với bị can;
• Thông báo cho bị hại, đương sự, người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ.

Các quyết định nêu tại khoản 1 Điều 240 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021 phải được gửi ngay cho Viện kiểm sát cấp trên. Viện trưởng Viện kiểm sát cấp trên có quyền rút, đình chỉ, hủy bỏ các quyết định đó nếu thấy không có căn cứ hoặc trái pháp luật và yêu cầu Viện kiểm sát cấp dưới ra quyết định đúng pháp luật.

• Các trường hợp khác

Trường hợp cần thiết, Viện trưởng Viện kiểm sát có thể gia hạn thời hạn quyết định việc truy tố nhưng không quá 10 ngày đối với tội phạm ít nghiêm trọng và tội phạm nghiêm trọng, không quá 15 ngày đối với tội phạm rất nghiêm trọng, không quá 30 ngày đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Trường hợp vụ án phức tạp thì thời hạn giao bản cáo trạng, quyết định đình chỉ vụ án hoặc quyết định tạm đình chỉ vụ án cho bị can hoặc người đại diện của bị can có thể kéo dài nhưng không quá 10 ngày.

5. Cơ sở pháp lý

• Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2021.

Trên đây là bài tư vấn của chúng tôi về thẩm quyền truy tố vụ án hình sự. Qua bài viết này, chúng tôi mong rằng sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.

Để được tư vấn đầy đủ và chính xác nhất, mời quý khách hàng liên hệ tới Tổng đài tư vấn Luật hình sự trực tuyến qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để nhận tư vấn thêm về vấn đề mà quý khách hàng đang gặp phải.

Trân trọng./.