Tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội do covid-19 cho các doanh nghiệp

Với bối cảnh dịch COVID-19 đang diễn ra rất phức tạp, hàng trăm doanh nghiệp phải chịu cảnh thua lỗ, trì trệ doanh thu và đối đầu với cảnh khan hiếm khách hàng.

Việc bùng phát dịch bệnh khiến cho người lao động đặc biệt là các vùng trung tâm dịch phải tiến hành cách ly và tạm ngừng công việc sản xuất ở các xí nghiệp nhà máy hay các doanh nghiệp.

Nhận thấy, được sự khó khăn và các thách thức mà doanh nghiệp đang phải đối đầu thì Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị 11/CT-TTg ngày 04/3/2020 về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội ứng phó với dịch Covid-19.

Bài viết dưới đây của Luật Quang Huy chúng tôi sẽ cung cấp những quy định pháp lý liên quan đến vấn đề tạm dừng đóng BHXH do COVID-19 với các doanh nghiệp.

1. Chính sách của Chính Phủ về tạm dừng đóng BHXH do Covid-19 cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng

Ngày 4/3, nhận thấy tình hình dịch COVID-19 có chiều hướng tác động xấu đến tình hình an sinh xã hội, Thủ tướng chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm đời sống xã hội ứng phó với dịch Covid-19.

Theo đó, Thủ tướng Chính phủ giao BHXH Việt Nam chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan hướng dẫn thực hiện tạm dừng đóng BHXH đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 đến hết tháng 6 hoặc tháng 12/2020 và không tính lãi phạt chậm nộp theo thẩm quyền và quy định của pháp luật.

2. Làm thế nào để các doanh nghiệp được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội do Covid-19

Theo quy định tại khoản 1 Điều 88 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, trong trường hợp người sử dụng lao động gặp khó khăn phải tạm dừng sản xuất, kinh doanh dẫn đến việc người lao động và người sử dụng lao động không có khả năng đóng bảo hiểm xã hội thì được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất trong thời gian không quá 12 tháng.

Hết thời hạn tạm dừng đóng trên, người sử dụng lao động và người lao động tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội và đóng bù cho thời gian tạm dừng đóng, số tiền đóng bù không phải tính lãi chậm đóng.

Cụ thể hơn, Chính phủ đã quy định về các trường hợp và điều kiện được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội tại Nghị định số 115/2015/NĐ-CP như sau:

Các trường hợp tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:

• Tạm dừng sản xuất, kinh doanh từ 01 tháng trở lên do gặp khó khăn khi thay đổi cơ cấu, công nghệ hoặc do khủng hoảng, suy thoái kinh tế hoặc thực hiện chính sách của Nhà nước khi tái cơ cấu nền kinh tế hoặc thực hiện cam kết quốc tế;
• Gặp khó khăn do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, mất mùa.

Về điều kiện tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất:

• Không bố trí được việc làm cho người lao động, trong đó số lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội phải tạm thời nghỉ việc từ 50% tổng số lao động có mặt trước khi tạm dừng sản xuất, kinh doanh trở lên;
• Bị thiệt hại trên 50% tổng giá trị tài sản do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, mất mùa gây ra (không kể giá trị tài sản là đất).

Vào ngày 17/03/2020, nhận thấy nhiều doanh nghiệp thuộc các trường hợp trên và có đủ điều kiện được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội do Covid-19, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã ban hành Công văn số 860/BHXH-BT 2020 để hướng dẫn các cơ quan bảo hiểm xã hội phối hợp giải quyết cho các cơ quan, doanh nghiệp.

Theo Công văn trên, các cơ quan, doanh nghiệp thuộc các trường hợp và đủ điều kiện tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc như trên sẽ nộp hồ sơ đến cơ quan bảo hiểm xã hội tới tháng 6 năm 2020 và không bị tính lãi theo quy định.

Trong trường hợp đến hết tháng 6/2020 dịch Covid-19 vẫn chưa thuyên giảm, nếu doanh nghiệp có đề nghị thì cơ quan bảo hiểm xã hội phải kịp thời phối hợp với Sở Lao động – Thương binh và Xã hội, Sở Tài chính báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố gửi BHXH Việt Nam để xem xét, giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất đến tháng 12/2020.

Trong thời gian tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ không được thực hiện thanh tra chuyên ngành đóng, hoặc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đối với các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 gây ra nếu doanh nghiệp không có dấu hiệu vi phạm; đồng thời, hàng tháng đôn đốc doanh nghiệp đóng đầy đủ, kịp thời quỹ ốm đau, thai sản, quỹ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, quỹ bảo hiểm y tế và bảo hiểm thất nghiệp để đảm bảo quyền lợi cho người lao động.

Kết thúc thời gian tạm dừng đóng (hết tháng 6/2020), các cơ quan, doanh nghiệp phải đóng đủ các quỹ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, hưu trí và tử tuất, bao gồm cả việc đóng bù quỹ hưu trí và tử tuất của thời gian tạm dừng đóng trước đó.

3. Hồ sơ, thủ tục để được tạm dừng đóng BHXH do Covid-19 của các doanh nghiệp

Khi người sử dụng lao động nhận thấy trong thời gian dịch bệnh Covid-19, mình thuộc các trường hợp được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội phải gửi trực tiếp hồ sơ của mình đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xác định mình có đủ điều kiện được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc hay không. Cụ thể:

Đối với cơ quan, doanh nghiệp cần xác định số lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội tạm thời nghỉ việc phải chuẩn bị:

• Văn bản đề nghị kèm theo danh sách lao động tại thời điểm trước khi tạm dừng sản xuất, kinh doanh và tại thời điểm đề nghị;
• Danh sách lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội phải tạm thời nghỉ việc.

Thẩm quyền xác định số lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội tạm thời nghỉ việc đối với cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp thuộc Ủy ban nhân dân địa phương quản lý do cơ quan Lao động – Thương binh và Xã hội địa phương xác định; đối với cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ, ngành Trung ương quản lý do Bộ, ngành xác định, số lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội tạm thời nghỉ việc được tính so với tổng số lao động có mặt trước khi tạm dừng sản xuất, kinh doanh.

Đối với cơ quan, doanh nghiệp cần xác định giá trị tài sản bị thiệt hại phải chuẩn bị:

• Văn bản đề nghị kèm theo Báo cáo kiểm kê tài sản gần nhất trước thời điểm bị thiệt hại;
• Biên bản kiểm kê tài sản thiệt hại do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, mất mùa.

Hồ sơ thủ tục để được tạm dừng đóng BHXH do Covid-19 của các doanh nghiệp

Thẩm quyền xác định giá trị tài sản bị thiệt hại đối với cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp thuộc Ủy ban nhân dân địa phương quản lý do cơ quan tài chính địa phương xác định; đối với cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ, ngành Trung ương quản lý do cơ quan tài chính của Bộ, ngành hoặc Bộ Tài chính xác định. Giá trị tài sản bị thiệt hại được tính so với giá trị tài sản theo báo cáo kiểm kê tài sản gần nhất trước thời điểm bị thiệt hại.

Trong thời hạn 15 ngày làm việc kể từ khi nhận được đề nghị của người sử dụng lao động, các cơ quan trên có trách nhiệm xem xét, xác định và có văn bản trả lời người sử dụng lao động.

Sau khi được xác định đủ điều kiện được tạm dừng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc, các cơ quan, doanh nghiệp cần chuẩn bị:

• Văn bản đề nghị tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất;
• Văn bản xác định số lao động thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội tạm thời nghỉ việc hoặc văn bản xác định giá trị tài sản bị thiệt hại gửi cơ quan bảo hiểm xã hội

Trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ đề nghị của người sử dụng lao động, cơ quan bảo hiểm xã hội có trách nhiệm giải quyết tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản và nêu rõ lý do.

Thời điểm tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất tính từ tháng người sử dụng lao động có văn bản đề nghị.

4. Cơ sở pháp lý

Trên đây là toàn bộ câu trả lời của chúng tôi về vấn đề: Tạm dừng đóng BHXH do COVID-19.

Nếu nội dung tư vấn còn chưa rõ, có nội dung gây hiểu nhầm hoặc có thắc mắc cần tư vấn cụ thể hơn, bạn có thể kết nối tới Tổng đài tư vấn luật bảo hiểm xã hội qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để được tư vấn trực tiếp.

Trân trọng./.