Quyền thừa kế tài sản khi cha mất

Theo quy định tại Bộ luật Dân sự, thừa kế là việc chuyển dịch tài sản của người đã chết cho người còn sống. Tài sản để lại được gọi là di sản.

Thừa kế được chia thành thừa kế theo pháp luật và thừa kế theo di chúc.

Di sản thừa kế sẽ được chia như thế nào? Các con có quyền lợi và nghĩa vụ gì liên quan đến di sản thừa kế?

Bài viết dưới đây của Luật Quang Huy sẽ hướng bạn về quyền thừa kế tài sản khi cha mất theo quy định của pháp luật.

1. Quyền thừa kế tài sản khi cha mất thuộc về ai?

Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định hai hình thức phân chia di sản thừa kế là:

• Thừa kế theo di chúc là việc chuyển dịch tài sản thừa kế của người đã chết cho người còn sống theo ý chí định đoạt của người đó khi còn sống.
• Thừa kế theo pháp luật là việc dịch chuyển tài sản thừa kế của người đã chết cho người còn sống thông qua các quy định của pháp luật, các hàng thừa kế mà không phụ thuộc vào ý chí của người đã chết.

Thừa kế theo pháp luật được áp dụng khi không có di chúc hoặc di chúc không hợp pháp.

Ngoài ra thừa kế theo pháp luật còn được áp dụng khi có phần di sản không được định đoạt trong di chúc, người được hưởng di sản thừa kế theo di chúc chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản.

Như vậy, để xác định được ai là người được hưởng thừa kế tài sản khi cha mất thì cần phụ thuộc vào việc người cha chết có để lại di chúc hợp pháp hay không.

2. Quyền thừa kế tài sản khi cha mất theo di chúc

Khi cha mất để lại di chúc hợp pháp thì việc phân chia di sản thừa kế sẽ được định đoạt theo ý chí của cha.

Trường hợp này, những người được hưởng di sản thừa kế sẽ được xác định theo nội dung của di chúc và phần của mỗi người được hưởng cũng theo ý chí định đoạt của cha trước khi chết.

Mặc dù di chúc là sự thể hiện ý chí của người có tài sản nhằm định đoạt số tài sản đó cho người khác sau khi người đó chết tuy nhiên pháp luật vẫn quy định một vài trường hợp đặc biệt, dù người để lại di sản có không nêu tên trong di chúc hoặc thậm chí truất quyền thừa kế của người đó trong di chúc thì những người này vẫn được hưởng di sản thừa kế.

Cụ thể, theo quy định tại Điều 644 Bộ luật Dân sự 2015 quy định những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

• Con chưa thành niên;
• Cha, mẹ;
• Vợ, chồng;
• Con thành niên mà không có khả năng lao động.

Như vậy, nếu trước khi cha chết có để lại di chúc hợp pháp thì việc phân chia di sản thừa kế sẽ được thực hiện theo di chúc. Trừ một vài trường hợp đặc biệt đã phân tích ở trên.

3. Quyền thừa kế tài sản khi cha mất theo pháp luật

Trường hợp cha chết không để lại di chúc hoặc để lại di chúc mà di chúc đó không hợp pháp thì di sản thừa kế của cha sẽ được phân chia theo quy định của pháp luật.

Xác định ai là người được hưởng di sản thừa kế sẽ phụ thuộc vào hàng thừa kế của người cha.

Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định ba hàng thừa kế của người chết cụ thể:

• Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
• Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
• Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Hàng thừa kế thứ nhất sẽ là những người được phân chia di sản thừa kế đầu tiên. Các hàng thừa kế sau chỉ được nhận di sản thừa kế trong trường hợp hàng thừa kế trước không còn ai nhận di sản thừa kế do chết, bị truất quyền thừa kế, từ chối nhận di sản thừa kế hoặc không được quyền hưởng di sản thừa kế.

Ngoài ra, con nuôi của cha và con riêng của vợ cũng sẽ được coi là người thuộc hàng thừa kế thứ nhất nếu như chứng minh được có mối quan hệ nuôi dưỡng như cha con.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề quyền thừa kế tài sản khi cha chết theo quy định của pháp luật.

Nếu còn bất kỳ vấn đề gì chưa rõ hoặc thắc mắc, vui lòng liên hệ tới Tổng đài tư vấn luật dân sự trực tuyến qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để được hỗ trợ giải đáp.

Trân trọng./.