Bố mẹ mất không để lại di chúc khiến cho các con tranh chấp tài sản thừa kế về đất đai là một trong những vấn đề điển hình được nhiều người quan tâm. Để giải quyết tranh chấp đất đai không có di chúc ta cần căn cứ vào rất nhiều văn bản pháp luật hiện hành nên thời gian giải quyết thường khá lâu và phức tạp.
Nắm bắt được tâm lý đó, tại bài viết này, Luật Quang Huy sẽ hướng dẫn các bạn thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai không có di chúc theo pháp luật hiện hành và việc sang tên sổ đỏ đối với những loại đất này.
1. Thế nào là tranh chấp đất đai không có di chúc?
Tranh chấp đất đai không có di chúc là quan hệ tranh chấp đất đai giữa những người thừa kế với nhau khi người để lại di sản không để lại di chúc. Các di sản trong trường hợp này có thể là quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.
2. Căn cứ giải quyết tranh chấp đất đai không có di chúc
Để giải quyết tranh chấp đất đai không có di chúc, chúng ta căn cứ vào nhiều văn bản pháp luật như Luật đất đai 2013, Bộ luật dân sự 2015. Nhưng nhìn chung thì các căn cứ giải quyết đối với loại tranh chấp này đều mang tinh thần sau:
Thứ nhất, những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự nhất định:
- Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
- Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
- Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
Thứ hai, những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
Thứ ba, những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước đó đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
3. Thủ tục giải quyết tranh chấp đất đai không có di chúc
Khi người mất không để lại di chúc thì di sản thừa kế sẽ được chia theo quy định pháp luật, vì vậy cá nhân có quyền và nghĩa vụ liên quan tiến hành khởi kiện tại Tòa án để yêu cầu chia di sản. Thủ tục chia di sản và giải quyết tranh chấp đất đai thông thường gồm các bước sau:
Bước 1: Người khởi kiện nộp hồ sơ khởi kiện đến Tòa án nhân dânTAND quận/huyện nơi có đất tranh chấp;
Bước 2: Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ Tòa án sẽ ra thông báo nộp tiền tạm ứng án phí;
Bước 3: Đương sự nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm tại Chi cục thi hành án quận/huyện và nộp lại biên lai tiền tạm ứng án phí cho Tòa án;
Bước 4: Tòa án thụ lý vụ án, tiến hành giải quyết vụ án theo thủ tục chung và ra Bản án hoặc quyết định giải quyết vụ án.
4. Tranh chấp đất đai không có di chúc, phải làm thủ tục gì để sang tên sổ đỏ?
Khi tranh chấp đất đai là di sản do người mất để lại không có di chúc, trước hết các bên tiến hành khởi kiện ra Tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu chia di sản. Sau khi di sản đã được chia thì người sở hữu đất thực hiện thủ tục sang tên theo quy định pháp luật hiện hành. Thủ tục sang tên sổ đỏ đối với đất là di sản thông thường gồm các bước sau:
4.1. Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ
Bạn chuẩn bị 01 bộ hồ sơ gồm đầy đủ các giấy tờ sau đây để nộp tại Văn phòng đăng ký đất đai nơi có đất bao gồm những giấy tờ như sau:
- Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất (sổ đỏ);
- Giấy chứng tử của bố bạn;
- CMND hoặc hộ chiếu, hộ khẩu của người những người được thừa thừa kế;
- Giấy tờ chứng minh mối quan hệ của những người được thừa kế theo pháp luật với người chết (giấy khai sinh, đăng ký kết hôn…).
4.2. Bước 2: TIếp nhận và giải quyết yêu cầu sang tên sổ đỏ
Sau khi bạn đã nộp đầy đủ hồ sơ, Văn phòng đăng ký đất đai sẽ ra văn bản tiếp nhận đầy đủ hồ sơ. Nếu hồ sơ của bạn hợp lệ, cơ quan này sẽ căn cứ nhiệm vụ quyền hạn của mình để thực hiện sang tên sổ đỏ. Nếu hồ sơ không hợp lệ thì trả hồ sơ lại cho bạn hoặc yêu cầu bổ sung thêm tài liệu.
4.3. Bước 3: Trả kết quả
Khi hồ sơ của bạn hợp lệ, Văn phòng đăng ký đất đai sẽ trả lời lại bạn bằng văn bản và hẹn ngày bạn đến cơ quan này để nhận sổ đỏ.
5. Cơ sở pháp lý
- Luật đất đai 2013;
- Bộ luật dân sự 2015;
- Bộ luật tố tụng dân sự 2015.
Trên đây là toàn bộ câu trả lời của chúng tôi về tranh chấp đất đai không có di chúc.
Luật Quang Huy là công ty có kinh nghiệm không chỉ trong việc tư vấn pháp luật về các vấn đề liên quan tới tranh chấp đất đai mà còn có bề dày kinh nghiệm trong vai trò là bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của khách hàng khi có tranh chấp đất đai xảy ra trong cả nước.
Nếu nội dung bài viết còn chưa rõ, hoặc bạn cần tư vấn, hỏi đáp thêm về dịch vụ hỗ bạn có thể kết nối tới Tổng đài tư vấn luật đất đai qua HOTLINE 19006588 của Luật Quang Huy để được tư vấn trực tiếp.
Trân trọng./.
